PLC SEÇİM KRİTERLERİ
"PLC SEÇİM KRİTERLERİ" sayfasını PDF olarak indirmek için TIKLAYINIZ
"PLC SEÇİM KRİTERLERİ" sayfasını PPT sunumu olarak indirmek için TIKLAYINIZ
Otomasyon
sistemlerinin temel öğesi haline gelen PLC’lerin hatalı seçilmesi zaman, enerji
ve para kaybına sebep olacaktır. Makine imalatı yapan firmalar tecrübelerinden
dolayı PLC ve diğer sistem parçalarını belirlerken çok hızlı ve hatasız karar
verebilmektedir. Projemiz için PLC seçerken hangi kriterlere dikkat
edilmelidir:
- 1 PLC giriş, çıkış sayısı
- 2. Özel işlem kabiliyeti
- 3. PLC elektriksel özellikleri
- 4. Çevre birimleri ile uyumluluk
- 5. Güvenirlik
- 6. Program hafızası
- 7. PLC çevrim (tarama-döngü) süresi
- 8. Maliyet
1. PLC GİRİŞ, ÇIKIŞ SAYISI
Kurulacak olan sistemde kullanılacak PLC’nin giriş sayısı devredeki tüm
buton, sensör gibi giriş ürünlerinin sayısına eşit veya fazla olmalıdır.
PLC’deki çıkış sayısı devrede kullanılan tüm çıkış elemanlarına (Röle,
Selenoid, SSR,…) eşit veya fazla olmalıdır.
Örneğin LOGO PLC maksimum 24 dijital giriş, 8 analog giriş, 16 dijital
çıkış ve 2 analog çıkış olacak şekilde genişletilebilir.
S7-1200 CPU 1215C modeli PLC’ye 8 adet işaret modülü ve 1 adet sinyal
kartı eklenebilmektedir. CPU 1215C modelinde 14 DI/10DO, 2AI/2AO kompakt olarak
mevcuttur.
Sinyal kartı ile 4 DI veya 4DO veya
1 AO veya AI eklenebilir.
8 işaret modülü ile 256 DI/DO eklenebilir. Seçilen modül ve sinyal kartının dijital giriş çıkış olduğunu varsayarsak CPU1215C için 324 DI/DO ve 2AI/2AO değerine ulaşılabilir.
S7-1500 PLC’lerde CPU ile birlikte
30 adet işaret modülü kullanılabilir. Buda 960 DI/DO anlamına gelmektedir.
2. ÖZEL İŞLEM KABİLİYETİ
PLC’ler ile dijital ve analog kontrol dışında; hızlı sayma, hızlı çıkış,
PID kontrol, enerji ölçümü, mobil erişim, sıcaklık kontrol, RS232, RS485,
Profibus, ASI, Fieldbus gibi haberleşme protokolleri ile haberleşmeye sahip
olması, güvenli çalışma (Safety) özellikleri istenebilir. İhtiyacın
belirlenmesine bağlı olarak PLC seçimi yapılabilir.
Günümüzde sistemler bir bütün olarak ele alınmakta ve SCADA üzerinden
kontrol edilmektedir. Sisteme ait veriler internet üzerinden uzak noktalara
aktarılabilmekte, aynı şekilde uzak noktalardan sisteme müdahale edilebilmektedir.
Talep edilmesi durumunda PLC’nin bu teknolojileri karşılayıp karşılamadığı sorgulanmalıdır.
3. PLC ELEKTRİKSEL ÖZELLİKLERİ
PLC besleme gerilimi 24 VDC ve 220 VAC olarak seçilebilmektedir. PLC
çıkışı da röle çıkışlı veya transistör çıkışlı olabilir.
Siemens S7-1200 PLC’lerin
röle çıkışlı modellerinde 24 VDC gerilimde 2 A anahtarlanabilirken, transistör
çıkışlı PLC’lerde 0,5 A maksimum akım kontrol edilebilir.
4. ÇEVRE BİRİMLERİ İLE UYUMLULUK
Kontrol sistemleri PLC ile
birlikte pek çok teknolojiyi de barındırmaktadır. PLC ile birlikte en çok kullanılan cihaz panellerdir. Şayet sistem içinde panel kullanılacaksa cihazlar
uyumlu olmalıdır.
Örneğin Siemens S7-1200
PLC’ler ile genellikle KTP serisi paneller kullanılırken, fbu PLC ile farklı
marka panellerde kullanılabilir. Bu tip paneller üstün özellikleri veya
fiyatlarından dolayı tercih edilebilmektedir. Proface panel’in IP özelliği
bulunması, Delta, Beijer, Weintec gibi markaların fiyatlarının uygun olması
gibi.
Siemens servo motorları,
sürücüleri de Tia Portal yazılımı ile programlanabilmekte olup aynı OPC
programında PLC, Panel ve Motor uygulamaları yapılabilmektedir.
5. GÜVENİRLİK
Bir makine tasarlanırken güvenirlik önemli bir unsurdur. Bu yüzden makine
bileşenlerinden kusursuz uyum ve performans beklenir. Makinaların kontrol
katlarında kullanılan PLC’leri seçerken belli standartları sağlayan ve
kendisini ispat eden markalar tercih edilmelidir. Arıza yapan bir PLC’den
kaynaklı duruşa geçen üretim sisteminde üretim kayıpları ve bakım maliyetleri
kaliteli ürün kullanmayı zorunlu kılar.
Garanti Süresi: Garanti süresi bir satış pazarlama yöntemi olarak
kullanılabilir. Örneğin Omron PLC garanti süresi 1 yıl iken, bir uzak doğu
markası 5 yıl garanti verebilir.
Toz ve neme
karşı koruma: Belli kaynaklarda IP koruma sınıfının önemli olduğu söylense de
nem ve toz koruması panolar ile sağlanabilmektedir. Elektronik cihazlarda nem
ve toza karşı yüksek dayanıklılık beklenmemelidir. S7-1200 PLC IP20 değeri ile
EN 60529 standarlarını karşılamaktadır. Kir, toz, su ve 12.5mm çapından küçük
yabancı nesneler için harici koruma gerekir.
Ortam ısısı: Otomasyon sistemleri genellikle insanların bulunduğu ve
iklimlendirme yapılmış alanlarda kullanılmaktadır. Ancak bu durumlarda dahi
PLC’ler sistemsel ısı değerlerine maruz kalabilir. Siemens S7-1200 PLC’ler, -20°
ile +50°C aralığında güvenli şekilde çalışmaktadır. Omron CP1E PLC CPU ise 0°C
ile 55°C arasında çalışmaktadır. Bu sıcaklıklar dışında PLC ile çalışılması
gerektiğinde iklimlendirme yapılması zorunludur.
6. PROGRAM HAFIZASI
PLC’ler modellerine göre farklı hafıza kapasitesine sahiptir. Bazı
PLC’lerde MMC ile hafıza arttırılabilmektedir.
Schneider M241 kontrolör 24 G/Ç PLC 8 MB çalışma, 64 MB yükleme alanına
sahiptir. PLC’de 16 GB değerinde SD kart kullanılabilmektedir.
Siemens S7-1200 CPU1214C PLC’de 75 KB çalışma (iş) ve 4 MB Yükleme
alanına sahiptir.
Çalışma belleği, kullanıcı programını yürütürken kullanıcı projesinin bazı öğeleri için geçici depolamadır. CPU, projenin bazı öğelerini yükleme belleğinden çalışma belleğine kopyalar. Bu geçici alandaki veriler güç kesildiğinde kaybolur ve güç geri geldiğinde CPU tarafından geri yüklenir.
Yükleme belleği, kullanıcı programı, verileri ve yapılandırması için kalıcı
depolama alanıdır. CPU'ya bir proje yüklendiğinde ilk olarak Load memory
alanında saklanır. Bu alan ya bir bellek kartında (SD-MMC-Opsiyonel) ya da
CPU'da bulunur. Bu alandaki veriler enerjiden bağımsızdır ve enerji
kesintisinde dahi saklanır.
Kullanılan bellek miktarlarına OPC programları üzerinden ulaşılabilir.
7. PLC ÇEVRİM (TARAMA-DÖNGÜ) SÜRESİ
PLC giriş görüntü
belleğinden giriş verilerinin okunması, programın yürütülmesi, program sonunda
değişiklik bilgilerinin çıkışlara aktarılması işlemine “Çevrim”, bu işlemler
için geçen zamana da “Çevrim Zamanı” denilir. Çevrim zamanının kısa olması
işlemcinin hızına bağlıdır.
Modicon M251 kontrolör maksimum çevrim süresi 64
ms’dir. S7-1200 PLC’lerde maksimum çevrim süresi 150 ms’dir.
8. MALİYET
Projelerin
hayata geçmesini sağlayan temel unsur maliyettir. PLC seçiminde de her ne kadar
maliyet önemli olsa da, kaliteli ürün kullanılmaktan kaçınılmaz. Tasarruf ancak
sistemin doğru projelendirmesi ile yapılır. Örneğin Siemens Logo PLC ile
yapılabilecek bir kontrol işlemi için S7-1500 PLC kullanmak anlamsızdır. Ancak
Siemens PLC yerine uzak doğu ürünü bir PLC kullanmak kurulum aşamasında
tasarruf sağlasa da arıza durumlarında büyük kayıplara sebep olacaktır.
"PLC SEÇİM KRİTERLERİ" sayfasını PDF olarak indirmek için TIKLAYINIZ
"PLC SEÇİM KRİTERLERİ" sayfasını PPT sunumu olarak indirmek için TIKLAYINIZ
